کوپلینگ در صنعت مکانیک به قطعه ای گفته میشود که با قرار گرفتن در بین دو شفت آنها را به همدیگر وصل میکند. این قطعه به ظاهر ساده وظیفه ای بسیار مهم را بر عهده دارد و آن چیزی نیست جز انتقال نیرو و قدرت از شفتی به شفت دیگر.
کوپلینگ به صنعتگران این امکان را میدهد که بتوانند نیروی تولید شده توسط یک منبع را به شفتی دیگر انتقال داده و با استفاده از آن حرکت مورد نظر خود را انجام دهند.
کوپلینگ چیست
همانطور که گفته شد کوپلینگ ها میتوانند نیرو و گشتاور را از یک شفت به شفتی دیگر انتقال دهند، از همین رو نقش مهمی در طراحی انواع مکانیزم ها و ماشین آلات صنعتی ایفا میکنند.
نقش مهم کوپلینگ ها از این جهت است که در بسیاری از مواقع لازم است تا با استفاده از تنها یک مولد نیرو قطعات مختلفی را به حرکت دراورد، به عنوان مثال قطار را در نظر بگیرید:
لوکوموتیو قطار نیرو و قدرت بسیار زیادی را تولید میکند و از آن برای کشیدن سایر واگن ها استفاده میشود، به این منظور بین واگن ها از کوپلینگ استفاده میشود و به این ترتیب واگن ها به یکدیگر متصل شده و نیروی لوکوموتیو تا آخرین واگن نیز اثر میکند؛ پر واضح است که نمیتوان برای هر واگن یک موتور تعبیه کرد و مجبوریم که با استفاده از کوپلینگ ها نیروی لوکوموتیو را به تمامی واگن ها برسانیم.
ممکن است برای شما سوال ایجاد شود که چرا واگن ها را مستقیما به یکدیگر وصل نمیکنیم و یا از اتصالاتی مانند پیچ و مهره یا جوش استفاده نمیکنیم که در پاسخ باید شما را با یکی دیگر از خواص و ویژگی ها کوپلینگ آشنا کنیم.
کوپلینگ ها خاصیت میرا کنندگی دارند، خاصیت میرا کنندگی به این معناست که این قطعه میتواند ارتعاشات و تنش های وارد شده به شفت را به طرز قابل ملاحظه ای کاهش دهد و همچنین خللی در کارکرد خود آن نیز ایجاد نشود.
واگن های قطار نیز در معرض ارتعاشات بسیار زیادی قرار دارند، چرا که چرخ ها قطار فلزی است و ریل ها نیز دارای پستی و بلندی های هر چند کوچک هستند؛ به این دلیل است که بین واگن های قطار از کوپلینگ استفاده میشود تا میزان ارتعاشات وارد شده لطمه ای به واگن ها وارد نکند.
یکی دیگر از ویژگی های کوپلینگ توانایی تحمل ناترازی ها و ناهمراستایی های شفت است که میتواند کمک ویژه ای در طراحی و اجرای انواع مکانیزم به مهندسین برساند.
در ادامه با ماهان تجهیز صنعت ایرانیان همراه باشید تا بیشتر با کوپلینگ و انواع آن آشنا شوید.
مشخصات فنی کوپلینگ
کوپلینگ ها نیز مانند سایر قطعات مکانیک صنعتی دارای مشخصات فنی هستند، مشخصات فنی مجموعه ای از ابعاد و اندازه های مورد نیاز جهت استفاده از کوپلینگ محسوب میشود.
در مشخصات فنی کوپلینگ مواردی همچون قطر شفت، قطر خارجی، طول، گشتاور، وزن و جنس مواد ساخته شده ذکر میشود که دانستن همه آنها برای استفاده کردن از کوپلینگ ضروری است، چرا که در غیر این صورت نمیتوان کوپلینگ متناسب با دستگاه را انتخاب کرد.
مشخصات فنی علاوه بر اینکه بر روی جعبه محصول درج میشوند، بر روی آن نیز به صورت یک کد تشکیل شده از اعداد و حروف مختلف حک شده و به آن شماره فنی کوپلینگ میگویند.
در شماره فنی علاوه بر موارد ذکر شده مسائلی از قبیل عمق سوراخکاری، میزان لقی و نوع کوپلینگ نیز بیان میشود و در حقیقیت میتوان گفت که شماره فنی به نوعی نام کوپلینگ به حساب می آید، چرا که تولید کنندگان، وارد کنندگان و فروشندگان این قطعات آنها را به نام شماره فنی هر کدام میشناسند و کوپلینگ ها را مطابق با آن نامگذاری و دسته بندی میکنند.
کاربرد کوپلینگ
کوپلینگ ها به صورت گسترده در صنایع مکانیکی و هر آنچه با قطعات و ماشین آلات صنعتی در ارتباط است مورد استفاده قرار میگیرند، صنایعی مانند راه آهن و لوکوتیو سازی، ساخت انواع پمپ ها، موتور های احتراق داخلی، الکتوموتور ها، ساخت کشتی و زیردریایی و غیره تنها بخش کوچکی از موارد استفاده کوپلینگ ها محسوب میشود.
نحوه عملکرد کوپلینگ
کوپلینگ ها عملکرد ساده ولی تاثیرگذاری دارند. این قطعات بین دو شفت مختلف قرار میگیرند، به طوری که هر یک از شفت ها وارد یک سمت کوپلینگ میشود. سپس با استفاده از مکانیزم های قفل و چفت شدنی که بسته به نوع شفت و کوپلینگ مورد استفاده متفاوت است، سفت میشوند و به نوعی مانند چسب دو شفت مختلف از دو قطعه متفاوت را به یکدیگر متصل میکنند.
پس از اتصال صحیح کوپلینگ و قرار گرفت شفت ها در جای خود، شفت مولد شروع به تولید نیرو کزده و شفت تابع نیز بواسطه کوپلینگ از آن پیروی میکند.
نیرو و قدرت تولید شده توسط شفت مولد میتواند انواع مختلفی داشته باشد به همین دلیل انواع گوناگونی از کوپلینگ نیز موجود است، اما تمامی آنها عملکردی مشابه یکدیگر داشته و وظیفه انتقال نیرو را بر عهده دارند.
انواع کوپلینگ
به صورت کلی کوپلینگ ها به دو دسته کوپلینگ های صلب و انعطاف پذیر تقسیم میشوند که هر کدام دارای زیر شاخه های فراوانی هستند. در ادامه علاوه بر توضیح مختصر انواع کوپلینگ به ذکر تعدادی از مهمترین کوپلینگ های موجود در صنعت نیز میپردازیم:
- کوپلینگ های صلب
این دسته از کوپلینگ ها همانطور که از نام آنها مشخص است انعطاف پذیر نبوده و قادر به تحمل ناهمواری و ناترازی شفت نیستند. این دسته از کوپلینگ ها دارای قیمت پایین تری هستند و گزینه مناسبی جهت استفاده در شفت های همراستا و هم محور به حساب می آیند، البته ذکر این نکته ضروری است که برخی از کوپلینگ های صلب میتوانند ناهمواری های جزیی از پیش تعیین شده را تحمل کنند. در ادامه تعدادی از مشهور ترین کوپلینگ های صلب را برای شما ذکر میکنیم:
- کوپلینگ فلنچی
- کوپلینگ مخروطی
- کوپلینگ موف
- کوپلینگ زنجیری
- کوپلینگ دندانه ای
- کوپلینگ غلافی
- کوپلینگ های انعطاف پذیر
کوپلینگ های انعطاف پذیر به گونه ای ساخته میشوند که بنا بر مدل خود قادر به تحمل ناهمواری های زاویه ای، شعاعی و محوری شفت بوده و همچنن عملکرد دستگاه را نیز بهبود میبخشد. اینگونه از کوپلینگ ها توانایی خوبی در میرا کردن ارتعاشات دارند و همچنین مدل های خاصی از آن میتواند بیش از یک ناهمواری را تحمل کنند. در ادامه تعدادی از معروف ترین کوپلینگ های انعطاف پذیر را به شما معرفی میکنیم:
- کوپلینگ مارپیچ
- کوپلینگ جیسلینگر
- کوپلینگ یونیورسال
- کوپلینگ دنده ای
- کوپلینگ رگ
- کوپلینگ فلنچی بوش دار
- کوپلینگ دیسکی
نصب و جا زدن کوپلینگ
نصب کوپلینگ ها کاری آسان است و نیازی به دانش تخصصی ندارد، هرچند برای انجام آن نیاز است تا اصول اولیه کار با قطعات مکانیکی را بشناسیم و ایمنی را رعایت کنیم.
برای نصب صحیح و جا زدن اصولی و دقیق کوپلینگ ابتدا لازم است تا کوپلینگی مناسب شفت تهیه کنیم و باری این کار باید به عواملی مانند قطر شفت، گشتاور مورد نیاز و مسائلی از این قبیل را بدانیم.
پس از تهیه کوپلینگ مناسب این بین انواع گوناگون کوپلینگ لازم است تا هر دو شفت را تمیز کرده و گرد و غبار و سایر موادی که ممکن است بر روی آنها چسبیده باشد را پاک کنیم، به این نکته توجه ویژه ای کنید چرا که کوپلینگ ها قطعاتی ظریف بوده و نسبت به آلایندگی حساس هستند.
در آخر باید کوپلینگ را مورد روانکاری قرار داد و سپس آن را بر روی شفت های مورد نظر قرار داده و نسبت به سفت کردن آن اقدام نمود.
در پایان با رعایت ایمنی محیط کار کوپلینگ نصب شده را پیش از انجام کار تست کرده تا نسبت به نصب صحیح و درست آن اطمینان حاصل کنید.
روانکاری کوپلینگ
روانکاری از کارهای بسیار مهم در ارتباط با قطعات مکانیکی محسوب میشود، چرا که تمامی قطعات صنعتی مکانیک به خاطر ماهیت فلزی و طرز کاری که دارند، دارای نیاز مبرم به روانکاری بوده و بدون آن نمیتوانند مدت زیادی به فعالیت خود ادامه دهند.
کوپلینگ ها نیز از قاعده مستثنی نیستند، در ساختار این قطعات فلز ها بر روی یکدیگر ساییده شده و به هم برخورد میکنند، بدون وجود ماده روانکار مناسب خیلی زود قطعات دچار خوردگی و ساییدگی شدید شده و از کار می افتند.
همچنین نبود روانکار مناسب باعث افزایش اصطکاک شده و در نتیجه دمای قطعه بالا میرود، ضمن اینکه با افزایش اصطکاک میزان اتلاف انرژی نیز به مقدار زیادی افزایش پیدا کرده و از طول عمر دستگاه نیز به میزان قابل توجهی میکاهد.
کوپلینگ ها انواع گوناگونی دارند و هر یک از آنها دارای ساختار متفاوت و شکل ظاهری منحصر به فردی است، در نتیجه روانکار مورد استفاده آنها نیز متفاوت است. از روغن های صنعتی و گریس ها میتوان به عنوان روانکار در کوپلینگ ها استفاده کرد، اما انتخاب نوع و مدل آن بر عهده شرکت سازنده بوده و آنها اطلاعات مورد نیاز در این مورد را هنگام خرید در اختیار خریدار قرار میدهند.
نکات نگهداری و استفاده از کوپلینگ
کوپلینگ ها بر خلاف ظاهر خود که عموما قطعاتی بزرگ و قوی به نظر میرسند، در حقیقت بسیار ظریف بوده و نیازمند نگهداری اصولی و دقیق هستند، در غیر این صورت کارکرد آنها با مشکل مواجه میشود و میتوانند صدمات زیادی را به شفت، دستگاه و مجموعه شما وارد کنند.
در همین راستا ماهان تجهیز صنعت ایرانیان مجموعه ای از نکات مهم در رابطه با نگهداری صحیح از کوپلینگ ها را در اختیار شما عزیزان قرار میدهد:
- بررسی همترازی دو شفت در هنگام نصب کوپلینگ
- استفاده از کوپلینگ صحیح بر اساس نوع شفت و نیروهای وارد شده
- استفاده از روانکار مناسب و بررسی دوره ای کیفیت و کمیت آن
- انجام سرویس های منظم برای اطمینان از صحت عملکرد واشر ها
- بازدید دوره ای قطعات کوپلینگ به منظور بررسی وجود ترک و شکاف و تعویض قطعات در صورت نیاز
راهنمای خرید کوپلینگ
کوپلینگ ها قطعاتی هستند که در هنگام خرید باید توجه ویژه ای به اصل بودن آنها داشت، چرا که این قطعات پرکاربرد تنها در صورتی میتوانند تکان ها، فشار ها، ارتعاشات و ضربات مختلف وارد شده بر شفت را تحمل کنند که اصلی باشند و در کارخانه ای معتبر با استفاده از آلیاژهایی درجه یک و تحت نظارت مهندسین با تجربه ساخته شده باشند.
در ایران شرکت ماهان تجهیز صنعت ایرانیان انواع متنوعی از کوپلینگ ها صلب و انعطاف پذیر را جمع آوری کرده و در اختیار شما عزیزان قرار میدهد. تنوع محصولات ماهان تجهیز صنعت ایرانیان به اندازه ای بالاست که این شرکت تیمی مجرب از مهندسین مشاور را تشکیل داده است تا در هنگام خرید شما را همراهی و راهنمایی نمایند.
همچنین لازم به ذکر است که این شرکت دارای سیاست تضمین قیمت و کیفیت است، به این معنا که محصولات خود را از نظر کیفیت، کارایی و اصالت گارانتی کرده و همچنین آنها را به نازل ترین قیمت به شما عزیزان عرضه میکند.
ابتدا نوع محصول مورد نظر خود را تعیین کنید و سپس با توجه به فاکتور های فوق، مناسب ترین نمونه را خریداری نمایید. همچنین می توانید برای استعلام قیمت با شماره 09192001354 تماس بگیرید.
جمع بندی
در این مقاله با کوپلینگ ها، انواع آنها و کاربردشان آشنا شدید و امیدواریم از خواندن آن لذت برده باشید. لازم به ذکر است که شما عزیزان میتوانید از طریق فروشگاه ماهان تجهیز صنعت ایرانیان نسبت به خرید کوپلینگ خود اقدام کرده و آن را با بهترین کیفیت، پایین ترین قیمت و در مدت زمان بسیار کوتاهی درب محل کار خود تحویل بگیرید.
- 9192001354
- 1403-02-13
- 52 بازدید
